Big Data Analytics
จดหมายข่าวสภาวิชาชีพบัญชี ในพระบรมราชูปถัมภ์ ฉบับที่ 77 เดือนพฤษภาคม 2562
Big Data Analytics
เราคงจํากันได้ว่าท่านอธิบดีกรมสรรพากรคนปัจจุบันได้ให้สัมภาษณ์สื่อไว้ว่า “ในปี 2563 จะใช้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI ในการวิเคราะห์การจัดเก็บภาษี จากข้อมูล Big Data” เรื่องของ Al เราเคยเขียนกันไปแล้วว่ามันคืออะไรและเกี่ยวกับวงการบัญชีอย่างไร วันนี้เลยจะมาแนะนําให้รู้จักกับ การวิเคราะห์การจัดเก็บข้อมูลจาก Big Data หรือ Big Data Analytics ซึ่งจะเป็นคําที่ไม่คุ้นเคยกับนักบัญชีเลย เพราะเรามักอ่านผ่าน ๆ จากแหล่งข่าวต่าง ๆ ว่ากิจการโน้นนี้นั้น จะวางแผนจะใช้ Big Data กับการตลาดและการขาย แต่อันที่จริง Big Data ได้ถูก นําไปใช้ในทุกวงการเรียบร้อยแล้ว สําหรับวงการบัญชี อาจจะเป็นระยะต้น ๆ แต่จะเข้มข้นขึ้นเรื่อย ๆ เราจึงควรจะมาทําความรู้จักกันเสียแต่เนิ่น ๆ
Big Data คืออะไร
Big Data คือข้อมูลขนาดใหญ่ (Volume) ที่มีและมาจากหลากหลายแหล่งและรูปแบบ เช่น ข้อมูลเป็น ข้อความ ภาพ เสียง วิดีโอหรืออื่น ๆ (Variety) มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและ ต้องใช้ความรวดเร็วในการประมวลผล ลองนึกถึงในแต่ละวินาที ข้อมูลเฉพาะใน Social Media ต่าง ๆ เปลี่ยนแปลงไปขนาดไหน (Velocity) และมีความไม่ชัดเจน เพราะยังเป็นข้อมูลดิบ จํานวนมากมายอยู่ การจะนําข้อมูล Big Data มาใช้ประโยชน์ได้ จึงต้องนํามาผ่านกระบวนการวิเคราะห์ (Big Data Analytics)
การทําโครงการ Big Data คือ การใช้ประโยชน์จากข้อมูลให้ได้มากที่สุด มิใช่เพียง การเก็บข้อมูลเอาไว้เฉย ๆ เท่านั้น การเริ่มทําโครงการที่ดีที่สุด คือ การเริ่มจากการระบุปัญหา เพื่อนําปัญหานั้นไปเป็นตัวตั้งต้นสําหรับการสร้าง Solution หรือ ทางออกต่อไป แต่หากไม่สามารถระบุปัญหาได้ การทําโครงการทั้ง ๆ ที่ยังไม่เห็นปัญหา อาจจะเป็นการเพิ่มภาระงาน หรืออาจจะเป็นการสร้างปัญหาเพิ่มเติมก็อาจจะเป็นได้ (Cr. www.Coraline.co.th)
ในวงการบัญชี ได้มีการนํา Big data Analytics มาใช้งาน ดังต่อไปนี้
1. การตรวจสอบภาษี
เราลองนึกภาพแบบง่าย ๆ ว่าถ้าเจ้าหน้าที่สรรพากร สนใจ ว่านาย ก. มีการเสียภาษี ถูกต้อง ครบถ้วนหรือไม่ ถ้าเป็นในยุคก่อน อย่างเก่งก็ต้องเอาข้อมูลการยืนภาษี มาเปรียบเทียบกับข้อมูลที่นาย ก. ถูกหัก ณ ที่จ่ายไว้
แต่กรณีที่ท่านอธิบดีบอกว่าจะตรวจภาษีด้วย Big Data Analytics นั้นหมายถึง แค่ จนท. ค้นหา ชื่อของ นาย ก. ข้อมูล ที่วิเคราะห์จาก Big Data จะดึงข้อมูลของ นาย ก. ที่ปรากฏในทุกแหล่งของประเทศไทย มาให้หมดเลยว่านาย ก. มีแหล่งรายได้จากที่ใดบ้าง มีทรัพย์สินอะไรบ้าง มีพฤติกรรมการใช้ชีวิตอย่างไร เช่น ในแต่ละปีไปเที่ยวประเทศต่างประเทศที่ไหนกี่ครั้ง มีรถกี่คัน มีบ้านกี่หลัง เวลาเข้าภัตตาคารแต่ละมื้อเฉลี่ยกี่บาท ฯลฯ แล้วเอาข้อมูลเหล่านี้มาเปรียบเทียบกับการเสียภาษีว่าเหมาะสมหรือไม่ คราวนี้ท่านคงไม่อยากนึกต่อว่ากรณีนิติบุคคล การวิเคราะห์ของ Big Data จะน่าหวาดเสียวกว่านี้ขนาดไหน
ดังนั้น หน่วยงาน ตรวจจับภาษีในประเทศที่เจริญแล้วได้ใช้ประโยชน์จาก Big Data Analytics มาใช้งานในหลาย ๆ ด้าน เช่น ตรวจหาความผิดปกติของผู้เสียภาษี คํานวณประมาณการที่จะจัดเก็บภาษีได้จากพื้นที่ต่าง ๆ ขยายฐานภาษี ไปยังแหล่งใหม่ ๆ รวมไปถึง ความร่วมมือในการแลกเปลี่ยน ข้อมูลเงินได้ของผู้เสียภาษีกับประเทศต่างๆทั่วโลก
2. บัญชีบริหาร
เนื่องจากกระบวนการของ Big Data ต้องการบุคคลากรจาก 3 ฝ่าย 1. Data Engineer 2. Data Scientist และ 3. Data Analyst ดังนั้น ในเชิงบัญชี นักบัญชีสามารถอยู่ในกระบวนการนี้ ด้วยการเป็น Data Analyst โดยการใช้ Big Data Analytics ในเชิงบัญชีบริหาร สํานักงานบัญชีหรือนักบัญชีภายใน ไม่เพียงแต่จะสามารถช่วยวิเคราะห์ในเชิงลึก แต่ยังสามารถรวบรวมข้อมูลในวงกว้างจากอุตสาหกรรมเดียวกัน เพื่อนํามาเป็น Benchmark วางแผนเชิงกลยุทธ์ได้อีกด้วย
3. การสอบบัญชี
ในวงการสอบบัญชีนั้น ระดับ Big 4 ได้มีการนํามาใช้แล้ว ว่ากันว่าด้วยความสามารถของ Big Data Analytics จะเปลี่ยนโฉมการสอบบัญชี จากวิธี Sampling Audit เป็น 100% Audit และจะสามารถช่วยวิเคราะห์เจาะลึก ถึงปัญหาและความเสี่ยงด้านต่างของลูกค้า แต่ละรายโดยไม่ต้องง้อผู้เชี่ยวชาญ
4. สํานักงานบัญชี
ในอนาคตอันใกล้นี้ เนื่องจากงานพื้นฐานเดิม ๆ ของสํานักงานบัญชีจะถูกแทนที่ด้วยเทคโนโลยีใหม่ ๆ และต้องเปลี่ยนบทบาทมาเป็นที่ปรึกษา และบริการหนึ่งที่มาแรงของสํานักงานบัญชีในต่างประเทศคือ Data Analytics แต่จะต้องเสริมทัพด้วยการว่าจ้าง Data Engineer และ Data Sciencetist ในการรวบรวมวางระบบการวิเคราะห์และประเมินผลการวิเคราะห์ เพื่อให้นักบัญชีสามารถนําผลของมันมาใช้ในการวางแผนวางกลยุทธ์ธุรกิจต่อไป
อย่างไรก็ตาม การจะใช้ประโยชน์จาก Big Data Analytics นั้น ต้องมีเงินลงทุนมหาศาล ขณะนี้จึงนิยมใช้ในองค์กรขนาดใหญ่เท่านั้น สําหรับองค์กรขนาดย่อมคงต้องรอให้เทคโนโลยี่มีราคาถูกลงก่อน จึงจะได้จับต้องกัน อย่างไรก็ตาม รู้ไว้ใช่ว่า เผื่อใครพูดถึง Big Data เราจะได้ร่วมวงเสวนาได้ว่าในวิชาชีพเราก็มีใช้เหมือนกัน
โดย นางสาวศิริรัฐ โซติเวชการ กรรมการวิชาชีพบัญชีด้านการวางระบบบัญชี
Newsletter • Issue 77 Page 10-11